اشهر المصطلحات فی فنّ الاداء و علم القراءات (کتاب)احمد محمود عبد السمیع الشافعی الحفیان کتابی پیرامون یکی از مسائل علوم قرآن، یعنی علم قرائت و تجوید قرآن مجید نوشته است. ۱ - کتاب شناسیمؤلف در این کتاب مهمترین اصطلاحات مربوط به فن قرائت را (همانگونه که در مقدمه کتاب می‌گوید) از کتابهای مختلف جمع آوری نموده و به شرح و بسط آنها پرداخته است تا بدین وسیله دسترسی به این اصطلاحات آسان گردد. و در این زمینه حدود ۶۲ اصطلاح را بیان نموده‌اند. در قسمت دیگری از کتاب پیرامون اهمیت علم قرائت و ضرورت آن سخن گفته، و معتقد است که برای قاری قرآن اولین چیزی که واجب است اداء کردن حروف و کلمات بصورت صحیح و از مخارج مربوطه می‌باشد که برای رسیدن به این مهم و یاد گرفتن آن باید از طریق مشافهه و نزد استاد رفتن انجام گیرد. وی در بخشی دیگر از این کتاب، متن کتاب «الدرة المضیة فی القراءات الثلاثة» ابن الجزری را (که به صورت شعر است) و درباره علم قرائت می‌باشد (بدون هیچگونه توضیحی) آورده است. ۲ - ساختار کتابکتاب از طرف مؤلف فصل بندی شده، ولی مطالب آن را می‌توان به یک مقدمه و چهار فصل و یک خاتمه تقسیم بندی نمود که فهرست آن به قرار زیر است: فصل اول: مباحث مقدماتی شامل: تعریف قرآن/ معنای فن اداء/ فضل تلاوت قرآن/ اهمیت تعلیم و تعلم قرآن/ مبادی علم قراآت/ تاریخ تالیف در فن اداء/ شروط قرائت‌ها و معنای احرف سبعه/ ارکان قرائت صحیح/ شرح مختصری از قراء/ تفاوت بین قرائت، روایت و طریق/ رموز مربوط به قاریان/ آداب قاری و مقری/ وصف قرائت قراء/ و روش هر کدام از قاریان. فصل دوم: اصطلاحات فن قرائت شامل: سوره / جزء/ حزب / ربع/ آیه / قاری/ مقری/ قراءة/ روایة/ طریق/ تحقیق/ تدویر/ ترتیل / حدر/ استعاذه / بسملة/ ابدال/ اظهار/ ادغام/ اخفاء/ اقلاب/ قلقه/ و مد و قصر. فصل سوم: متن کتاب «الدرة المضیئة فی القراءات الثلاث» لابن الجزری. فصل چهارم: ملحقات شامل: تکبیر / مدت زمان انقطاع وحی/ صیغه تکبیر/ ابتداء تکبیر و انتهای آن/ ختم قرآن / دعاهای ختم قرآن/ و اموری که هنگام قرائت قرآن انجام آنها حرام است. [۱]
اشهر المصطلحات فی فنّ الاداء و علم القراءات، احمد الحنیفان، ج۱، ص۱۴۴.
۳ - ویژگی‌ها۱- در فصل دوم اصطلاحات مربوط به فن تجوید و قرائت را همراه با استفاده از آیات قرآن، شرح می‌دهند ۲- در فصل اول: پس از تعریف فن اداء و علم تجوید، وجوب تعلم و یادگیری آن را مورد بررسی قرار داده، ادله وجوب آن را از کتاب و سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بیان می‌نماید ۳- در همین فصل: پس از بیان تاریخچه تالیف در فن تجوید، کسانی را که در این زمینه کتاب نوشته‌اند همراه با تالیفات آنان معرفی می‌نماید ( حدود ۱۰۰ کتاب) ۴- و نیز در همین فصل شرح مختصری از قراء سبعه، عشره و اربعة عشر را بیان و در قسمتی دیگر، طریقه هر کدام از آنها همراه با راویان مربوطه را توضیح می‌دهد ۵- در فصل دوم: جدولی ارائه نموده که در آن کلماتی را در انتهای آنها حرف «ت» گاهی به شکل تای مبسوط «ت» و گاهی به شکل تای مربوط «ة» نوشته می‌شود به همراه آیات ذکر نموده است مانند رحمت و نعمت. ۴ - نسخه شناسیکتاب یک جلد، متن آن عربی، دارای ۳۰۳ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است ۱- کاغذ: اعلا ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- جلد: گالینگور ۴- نوبت چاپ: اول ۵- تاریخ انتشار: سال ۱۴۲۲ هجری قمری ۶- ناشر: دار الکتب العلمیة- بیروت- لبنان ۷- دارای فهرست: الف: منابع و مآخذ ب: موضوعات کتاب ۸- نام کتاب: اشهر المصطلحات فی فن الاداء و علم القراءات. ۹- نام مؤلف: احمد محمود عبد السمیع الشافعی الحفیان. ۵ - پانویس
۶ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب علوم قرآن
|